به گزارش روابط عمومی بنیاد آلاء، دکتر محمدصالح طیب‌نیا عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و رییس پژوهشکده آلاء، در نشست آموزشی مجازی «آینده خیریه‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد در ایران و جهان، ویژگی‌ها و الزامات» که به همت سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری کرمان برگزار شد، تصریح کرد: مباحث من در خصوص آینده خیریه‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد در ایران و جهان، ویژگی‌ها و الزامات» شامل سه بخش ۱٫ مرور گذشته این موضوع در ایران و دوران معاصر، ۲٫ جهت‌گیری‌های دوران معاصر در حوزه خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد و ۳٫ پیش‌بینی الزامات این حوزه در آینده است.
طیب‌نیا بابیان تاریخچه وقف و امور خیر در جهان اسلام گفت: در فرهنگ اسلامی مفاهیمی همچون زکات، خمس، انفاق و … با سبک زندگی مسلمان‌ها گره‌خورده و موجب شده است تا فعالیت‌های نیکوکارانه از جنبه صرف کمک کردن به نیازمندان خارج‌شده و کارکردهای گوناگون علمی، آموزشی، مذهبی و … پیدا کند.
وقف و امور خیر در دوران معاصر
وی افزود: متأسفانه علی‌رغم پیشینه درخشان در یکی دو قرن اخیر شاهد افول جایگاه وقف و نیکوکاری در بسیاری از کشورهای اسلامی بوده‌ایم اما به موازات این افول با گرایش کشورهای مغرب زمین به فعالیت‌های نیکوکارانه به‌ویژه قالب حقوقی آن و اقبال حاکمان آن‌ها به این حوزه، امور خیر و نیکوکاری از رشد چشمگیری در این کشورها برخوردار شده و این مؤسسات توانسته‌اند نقش قابل‌توجهی در توسعه علمی ، آموزشی، اقتصادی و اجتماعی غرب ایفا کنند.
طیب‌نیا در ادامه با تأکید بر این‌که قرن ۲۱ را باید دوران حکومت خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد دانست، بیان داشت: ناکارآمدی بخش دولتی و بخش خصوصی در ارائه خدمات اجتماعی، کارآمدی بخش خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، ضرورت وجاهت مردمی بنگاه‌های اقتصادی و دل‌زدگی از نظام سرمایه‌داری ازجمله دلایلی است که مؤکد این موضوع است.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان در ادامه به آمار تعداد خیریه‌ها و سمن‌های جهان اشاره کرد و افزود: طبق گزارش‌های تهیه‌شده بیش از ۱۰ میلیون سازمان مردم‌نهاد و خیریه در سرتاسر جهان فعالیت می‌کنند که بیشتر آن‌ها در ۳۰ سال گذشته تشکیل‌شده‌اند.
وی افزود: بر اساس آمارهای موجود در سال ۱۳۹۷ قریب به ۱۵ هزار سمن در ایران ثبت‌شده است اما بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار خیریه و موسسه مردمی دیگر در قالب عناوینی مانند هیئت‌امنای مسجد، حسینیه و … فعالیت می‌کنند که در لیست سمن‌ها قرار نگرفته‌اند.
طیب‌نیا تصریح کرد: طبق گزارش فناوری سازمان‌های غیردولتی جهان ارزش ناخالص ایجادشده توسط سازمان‌های مردم‌نهاد در سال ۲۰۱۷ در جهان حدود ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است که معادل پنجمین اقتصاد جهان خواهد بود و همچنین اشتغال ایجادشده توسط سازمان‌های مردم‌نهاد در جهان نیز از آمار چشمگیری برخوردار است به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۶ در آمریکا بیش از ۱۲ میلیون نفر در این سازمان‌ها شاغل بوده‌اند و از این سازمان‌ها حقوق دریافت می‌کردند.
رییس پژوهشکده آلاء در ادامه به بنیادهای عظیم خیریه در جهان که دارایی آن‌ها معمولاً از یک میلیارد دلار بیشتر است و بعضاً جزء ۱۰ بنگاه اقتصادی اول دنیا محسوب می‌شوند اشاره کرد و گفت: این نیکوکاری با سرمایه زیاد نوعی قدرت ایجاد کرده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان گفت: البته این قدرت همواره خوب و مثبت هم نبوده است و بعضاً منجر به اتفاقات خطرناک و غیر نیکوکارانه‌ای نیز شده است مثل بنیاد سورس که عملاً به‌عنوان بنیادی برای براندازی برخی دولت‌ها با پوشش فعالیت‌های خیرخواهانه فعالیت می‌کند.
طیب‌نیا در ادامه به نام برخی از خیریه‌های اثربخش که در حوزه‌های سیاست‌گذاری، پژوهش و تولید دانش، نوآوری و تکنولوژی جدید، آموزش و تربیت نیروی انسانی، سلامت و … فعالیت می‌کنند اشاره کرد و در خصوص فعالیت آن‌ها توضیحات مختصری بیان کرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به بیان الزامات آینده حوزه خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد و بیان داشت: ۱٫ تولید دانش تخصصی امر خیر و مشارکت اجتماعی، ۲٫ تربیت نیروی متخصص برای خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، ۳٫ اصلاح الگوی حکمرانی امر خیر در سطح کلان و خرد و ۴٫ ترویج و فرهنگ‌سازی امر خیر و مشارکت‌های اجتماعی الزامات حضور مؤثرتر خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در آینده است.
همچنین حجت‌الاسلام ملانوری، عضو گروه مطالعات دینی و حقوقی امر خیر پژوهشکده آلاء، در این نشست بابیان این‌که تفاخر گذشتگان به حوزه خیر مسئولیت ما را در زمینه امر خیر نشان می‌دهد، بیان داشت: بنیاد آلاء بر بنیان چندین دهه تجربه خیرین و نیکوکاران در شهر اصفهان آغاز به کار کرد.
ملانوری بیان داشت: آلاء بر اساس مدیریت دانش‌بنیان امر خیر به فعالیت می‌پردازد و بر همین اساس فعالیت‌های خود را در دو حوزه خیر جاری (تصدی‌گری) و حوزه خیر ماندگار( راهبری) برنامه‌ریزی کرده است.
وی در ادامه به برگزاری سومین همایش ملی خیر ماندگار با موضوع مطالعه و ارزیابی نظام حکمرانی امور خیر در ایران اشاره کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.